Αγαπητέ Γιώργο,
Διάβασα με ιδιαίτερα μεγάλη προσοχή την ανακοίνωση του κ. Πλακόπουλου με τίτλο "Η αλήθεια για το καπνικό". Όπως ξέρεις, εκ χαρακτήρος με χαροποιεί πάντα η έκφραση θέσεων και η ανταλλαγή απόψεων, διότι αυτή εμπλουτίζει τη συζήτηση και μας κάνει όλους σοφότερους. Οι προσωπικές αντεγκλήσεις δεν με αφορούν, με απασχολούν μόνο οι θέσεις και τίποτα άλλο. Οι θέσεις, όμως, είναι εκτιμήσεις και απόψεις. Από αυτή την άποψη, είναι υποκειμενικές. Κανένας δεν μπορεί να διεκδικήσει την απόλυτη αλήθεια για τίποτε αλλά μπορεί να κάνει εκτιμήσεις. Το γεγονός αυτό βοήθησε τον κλάδο σας, οι φορείς του οποίου στις διαπραγματεύσεις, ανεξαρτήτως όσων λέγονται, σε πολλά θέματα λειτούργησαν αλληλοσυμπληρωματικά παρά τις διαφοροποιήσεις.
Μία θέση που αποδέχεστε όλοι είναι ότι το πρόβλημα του κλάδου σας μέχρι σήμερα δεν έχει λυθεί. Μία άλλη θέση που επίσης αποδέχεστε όλοι, είναι αυτή που εκφράζει και ο κ. Πλακόπουλος για τον τρόπο που δημιουργήθηκε το πρόβλημα.
Αν κάποιος το ψάξει καλύτερα, υπάρχουν και άλλοι κοινοί τόποι στους προβληματισμούς σας. Ο πρώτος είναι ότι το πρόβλημά σας είναι πρόβλημα εύρους της αποφορολογημένης αξίας του τσιγάρου. Αυτή βγαίνει με βάση δύο παράγοντες, το ύψος των φόρων και τις τιμές που ορίζει η καπνοβιομηχανία. Οι φόροι είναι υψηλοί και οι τιμές δυσανάλογα χαμηλές. Έτσι, όλοι συγκλίνετε ότι πρέπει να υπάρξει μείωση της φορολογίας και πιο λογικές τιμές.
Το πρόβλημά σας επίσης είναι με ποιόν τρόπο θα γίνεται η κατανομή της αποφορολογημένης αξίας ανάμεσα σε βιομηχανία, χονδρέμπορο, περίπτερο. Δηλαδή πιο απλά μόλις το κράτος πάρει τους φόρους, τι θα παίρνει ο καθένας και ποιός θα το αποφασίζει.
Η ανακοίνωση εκφράζει τη θέση ότι αυτό θα ορίζεται με ελεύθερες διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε εσάς, τους χονδρεμπόρους και τους καπνοβιομηχάνους. Αυτό από μόνο του είναι ασαφές λίγο.
Πρώτα πρέπει να διευκρινιστεί αν αυτή θα είναι ατομική από την πλευρά του περιπτέρου ή συλλογική. Επειδή το κάθε περίπτερο μεμονωμένα δεν έχει τη δύναμη να διαπραγματευτεί τους όρους συναλλαγής του, υποθέτω ότι θα είναι συλλογική. Το κείμενο κάνει λόγο για "διαπραγματευτική ικανότητα συνδικαλιστών περιπτερούχων".
Δηλαδή τα σωματεία σας θα κανονίζουν τις προμήθειές σας μιλώντας με το χονδρεμπόριο και τις καπνοβιομηχανίες.
Σήμερα, η καπνοβιομηχανία κανονίζει την τιμή του τσιγάρου στην αγορά. Επίσης, όταν το δίνει στο χονδρέμπορο, κανονίζει και πόσο το δίνει και άρα παίρνει από μόνη της ότι θέλει από την λιανική τιμή. Από ότι έχω καταλάβει, οι χονδρέμποροι έχουν συνεννοηθεί από την λιανική τιμή του τσιγάρου να παίρνουν τουλάχιστον ένα συγκεκριμένο ποσοστό. Είναι λίγοι και μπορούν να το κάνουν. Στη συνέχεια, σας δίνουν το τσιγάρο για να το πουλήσετε στην τιμή της καπνοβιομηχανίας. Όμως, αυτοί έχουν ήδη πάρει ότι θέλουν και έτσι ουσιαστικά έχουν κανονίσει τι θα πάρει και το περίπτερο.
Αφού λοιπόν καπνοβιομηχανία και χονδρεμπόροι παίρνουν ό,τι θέλουν, γιατί να κάτσουν να το συζητήσουν μαζί σας το θέμα; Πως θα πιεστούν;
Κάποιος θα μπορούσε να υποθέσει (δε διευκρινίζεται στο άρθρο) ότι θα πάρετε εμπορικά αντίμετρα. Αν δεν έρθεις να συζητήσουμε, θα σου βγάλουμε το τσιγάρο από το περίπτερο.
Αυτό λέγεται στο εμπορικό δίκαιο εναρμονισμένη πρακτική και είναι αμφίβολης νομιμότητας. Μία όμως εναρμονισμένη πρακτική σημαίνει και καλό συντονισμό. Οι καπνοβιομηχανίες είναι 6-7 και συντονίζονται. Οι χονδρέμποροι μετριούνται σε εκατοντάδες και συντονίζονται.Τα περίπτερα είναι χιλιάδες. Θα ρισκάρουν τα περίπτερα της γειτονιάς να χάσουν πελάτες όταν έστω και ένα περίπτερο δίνει το τσιγάρο που πρέπει να αποκλειστεί; Αν η καπνοβιομηχανία πιάσει έστω και ένα από τα περίπτερα του Θησείου ας πούμε και του πει δώσε και θα πάρεις γη και ύδωρ, αυτό θα πουλάει το τσιγάρο που δεν έχουν οι άλλοι σαν τρελό και οι απέναντι θα κοιτάνε. Αλλά και κάτι ακόμη. Πως το σωματείο θα το περιφρουρήσει; Θα έχει έναν έξω από κάθε περίπτερο να βλέπει τι πουλάει και παραλαμβάνει; Τι κυρώσεις θα έχει το περίπτερο που δεν ακολουθεί τη γραμμή; Τι κυρώσεις θα έχει η καπνοβιομηχανία ή ο χονδρέμπορος που επιλεκτικά θα δίνει τα ποσοστά που έχει πει το σωματείο μόνο σε όποιους θέλει;
Αυτά δε διευκρινίζονται και αποτελούν απορίες μου.
Αλήθεια, αν οι καπνοβιομηχανίες δεν έρθουν όλες για συζήτηση, θα βγουν όλα τα τσιγάρα ας πούμε;
Αν η λύση στο πρόβλημά σας είναι τόσο απλή, τότε το θέμα σας έχει ήδη εν μέρει λυθεί. Και θα μπορούσατε να διαπραγματευτείτε και από την πρώτη στιγμή, χωρίς να χρειαστεί να περιμένετε τι θα γίνει με το φόρο. Αν οι δυνάμεις της αγοράς αυτορυθμίζονται, δε χρειάζεται η θεσμική παρέμβαση της πολιτείας.
Περιμένω λοιπόν με μεγάλο ενδιαφέρον να διευκρινιστεί η θέση αυτή. Το θέμα έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Κλείνω και την επικοινωνία μας με δύο διδακτικές παραβολές:
1) Αν η διαπραγμάτευση έλυνε όλα μας τα προβλήματα, δε θα χρειαζόμασταν νόμους. Έτσι έλεγαν οι Ρωμαίοι. Όταν διαπραγματεύονται δύο ελεύθεροι πολίτες, αφού είναι ισότιμοι σε όλα, θα καταλήξουν σε ένα κοινό αποτέλεσμα που τους ικανοποιεί και τους δύο.
Κάποτε έγινε η βιομηχανική επανάσταση. Ο κάθε εργάτης που δούλευε στο εργοστάσιο κανόνιζε μόνος το μεροκάματο με τον εργοστασιάρχη. Ελεύθεροι και ισότιμοι ήταν και οι δύο. Έτσι, όλοι οι εργάτες πεινούσαν, ο εργοστασιάρχης θησαύριζε και όλα ήταν ωραία.
Κάποια στιγμή όμως κάποιοι παλιάνθρωποι που λεγότανε σοσιαλιστές είπανε ότι αυτό είναι άδικο, αφού ο κάθε εργάτης χωριστά δεν ήταν ισότιμος με τον εργοστασιάρχη στην πραγματικότητα, αλλά μόνο θεωρητικά και έτσι ήταν υποτελής. Έτσι, κάνανε σωματεία και είπανε εφεξής θα υπογράφεις συμφωνίες με το σωματείο μας για αυτά που θα παίρνουμε αλλιώς απεργούμε. Κάποια στιγμή ξύπνησε και ο νομοθέτης και είπε μπράβο. Θα κανονίζω ένα ελάχιστο μεροκάματο με νόμο, το οποίο θα μπορείτε να βελτιώνετε με τις συμφωνίες σας. Οι συμφωνίες σας αυτές θα έχουν ισχύ νόμου και κανένας δε θα μπορεί να τις παραβιάζει, αλλιώς θα έχει τις συνέπειες του νόμου. Αυτές τις συμφωνίες ο νόμος τις είπε συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Είναι και η μόνη μορφή συλλογικής διαπραγμάτευσης που ο νόμος γνωρίζει.Αυτά για τους εργάτες. Για τους έμπορους δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες συμφωνίες και μάλιστα εν πολλοίς απαγορεύονται, αφού δεν αφήνουν την ελεύθερη αγορά να λειτουργήσει.
Στον τελευταίο νόμο που άλλαξε τη φορολογία των καπνικών ο νομοθέτης προσπαθεί να κάνει πίσω. Όχι ρε παιδιά. Αυτές οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας δεν αφήνουν τον ανταγωνισμό να δουλέψει. Αν εγώ δώσω μεροκάματα Κίνας, μπορώ να πουλάω φτηνότερα. Άρα να τις μαζέψουμε.
Αυτό είναι το περιβάλλον της ευρωπαϊκής ένωσης και της σύγχρονης ελεύθερης αγοράς, που εσείς θα επιδιώξετε συλλογικές συμφωνίες.
Το παραμύθι επίσης αυτό μας διδάσκει ότι οι συλλογικές συμφωνίες δεν έχουν καμία σημασία εάν δεν τους δίνει ισχύ ο ίδιος ο νόμος ή ο συμβαλλόμενος δεν έχει τη δύναμη να τις επιβάλλει. Αφού δεν ισχύει το πρώτο, πρέπει να έχουμε μέσα να πετύχουμε το δεύτερο.
Καμιά φορά τα προβλήματα δεν τα λύνει μόνο η διαπραγματευτική δεινότητα του καθένα αλλά και ο νόμος.
2) Κάποτε υπήρχαν υπουργοί Δικαιοσύνης που είπανε να αλλάξουνε το επάγγελμα του δικηγόρου.
Πρώτα είπε ότι οι νέοι δικηγόροι θα πληρώνουνε τις ίδιες ασφαλιστικές εισφορές και θα παίρνουνε την μισή (και λιγότερο) σύνταξη σε μεγαλύτερη ηλικία. Τότε οι δικηγόροι χωριστήκανε σε νέους και γέρους και οι γέροι (που ήταν περισσότεροι) είπανε να μην αντιδράσουμε για να μην χάσουμε και εμείς τις συντάξεις μας. Δεν έγινε τίποτα.
Μετά είπε να βάλει Φ.Π.Α. στους δικηγόρους. Τότε οι δικηγόροι χωριστήκανε στους "υπεύθυνους" της Αθήνας και τους "ανεύθυνους" της επαρχίας. Οι πρώτοι, που ήταν και περισσότεροι είπαν να το διαπραγματευτούμε. Εξάλλου, έρχεται η απελευθέρωση και πρέπει να κρατήσουμε τις δυνάμεις μας να τους δείξουμε εκεί ποιοί είμαστε. Ο ΦΠΑ επιβλήθηκε και όλα τελείωσαν.
Κάποια στιγμή ήρθε και η ώρα της απελευθέρωσης. Οι Αθηναίοι είπανε όλα ωραία, να το διαπραγματευτούμε για να περιορίσουμε τις συνέπειες. Οι επαρχιώτες είπανε να το πολεμήσουμε.
Οι δεύτεροι λοιπόν απεργούνε μέρες τώρα. Οι πρώτοι το αρνήθηκαν, αφήνοντας τους απεργούς μακριά από τα κέντρα αποφάσεων, πνίγοντας τη δημοσιότητα της απεργίας τους και προφασιζόμενοι ότι τώρα έχουμε εκλογές και είναι πια θέμα της νέας διοίκησης.
Το παραμύθι μας τελείωσε χτες με την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Το επιμύθιο ακόμη το αναζητώ.
Γιώργο μου σε κούρασα. Να ξέρεις πάντως ότι όσοι συνεισφέρουν στον προβληματισμό για τα επαγγελματικά σας προβλήματα έχουν την ειλικρινή εκτίμησή μου και δεν με αφορά η γνώμη κανενός για αυτούς.
Μακάρι τα προβλήματά σας να λυθούν. Τα συγγραφικά δικαιώματα είναι το τελευταίο.
Με εκτίμηση,
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ι. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ. –Δικηγόρος Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου