Τα προϊόντα καπνού αποτελούν τα καταναλωτικά αγαθά με την υψηλότερη φορολογία στον κόσμο. Οι φόροι συχνά υπερβαίνουν το ήμισυ της τιμής λιανικής πώλησης, παρέχοντας στις κυβερνήσεις περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια Η.Π.Α. σε φορολογικά έσοδα ετησίως.
Οι κυβερνήσεις επιτυγχάνουν πολλαπλούς στόχους με την επιβολή φόρων στον καπνό. Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης και άλλα φορολογικά μέτρα χρησιμοποιούνται από τις κυβερνήσεις για τη δημιουργία εσόδων. Τα φορολογικά μέτρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση των στόχων της δημόσιας υγείας, μειώνοντας την κατανάλωση καπνού. Η φορολογική πολιτική αποτελεί, για παράδειγμα, κύριο σημείο της Συνθήκης-Πλαισίου για τον Έλεγχο του Καπνού (FCTC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Σύμφωνα με το άρθρο 6 της FCTC, “Τα τιμολογιακά και φορολογικά μέτρα είναι ένας αποτελεσματικός και σημαντικός τρόπος μείωσης της κατανάλωσης του καπνού από διάφορα τμήματα του πληθυσμού και ειδικά από τους νέους”.
Σε γενικές γραμμές, οι κυβερνήσεις επιβάλλουν τρία είδη φόρου στον καπνό:
Ειδικό φόρο κατανάλωσης: Πρόκειται για έναν επιλεκτικό φόρο κατανάλωσης, που συνήθως επιβάλλεται στο αλκοόλ, τον καπνό και τα καύσιμα, ενώ σε ορισμένες χώρες επιβάλλεται σε ένα ευρύτερο φάσμα προϊόντων όπως τα αναψυκτικά, ο καφές και το τσάι.
Δασμούς, οι οποίοι επιβάλλονται στα εισαγόμενα εμπορεύματα μόνο και
Φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ): Έναν γενικό φόρο κατανάλωσης που επιβάλλεται σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης των τσιγάρων μπορεί να είναι διαρθρωμένοι με διαφορετικούς τρόπους. Ορισμένες χώρες, όπως η Αυστραλία, η Νότια Αφρική ή η Νορβηγία, επιβάλλουν έναν 'πάγιο' φόρο, ο οποίος είναι ένα συγκεκριμένο χρηματικό ποσό ανά τσιγάρο. Άλλες χώρες, όπως η Ταϊλάνδη, η Παραγουάη, η Βενεζουέλα και η Βοσνία, επιβάλλουν έναν "αναλογικό" φόρο, ο οποίος υπολογίζεται ως ποσοστό της τιμής. Αυτά τα συστήματα φορολόγησης είναι γνωστά ως 'μονοεπίπεδα' συστήματα, διότι όλα τα τσιγάρα υπόκεινται σε έναν ενιαίο φορολογικό συντελεστή (είτε πάγιο είτε αναλογικό).
Πολλές χώρες έχουν θεσπίσει πιο περίπλοκα συστήματα. Αρκετά συνηθισμένα είναι τα λεγόμενα 'πολυεπίπεδα' συστήματα, τα οποία χωρίζουν τα τσιγάρα σε διάφορες κατηγορίες (για παράδειγμα, με βάση τη λιανική τιμή πώλησής τους, το μήκος των τσιγάρων ή το είδος της συσκευασίας τους), καθορίζοντας ένα διαφορετικό φορολογικό συντελεστή για κάθε κατηγορία.
Επίσης, είναι συνηθισμένα τα ‘μικτά’ συστήματα φορολόγησης. Συνδυάζουν ένα πάγιο και ένα αναλογικό στοιχείο. Όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να υιοθετήσουν μικτά συστήματα φορολόγησης. Οι χώρες εκτός της Ε.Ε. με μικτά συστήματα φορολόγησης περιλαμβάνουν την Ελβετία, τη Ρωσία, την Ουκρανία και το Μεξικό. Πολλές χώρες με αναλογικές ή μικτές δομές επιβάλλουν και έναν 'ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης', ο οποίος εγγυάται ένα ελάχιστο ποσό φόρου ανά τσιγάρο, ανεξάρτητα από τη δομή φορολόγησης που έχει υιοθετηθεί.
Ελάχιστος ειδικός φόρος κατανάλωσης
Πολλές χώρες με αναλογικούς ειδικούς φόρους κατανάλωσης έχουν θεσπίσει έναν ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης, με στόχο να διασφαλίσουν τόσο τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους όσο και τους στόχους δημόσιας υγείας. Οι ελάχιστοι ειδικοί φόροι κατανάλωσης εγγυώνται ένα ελάχιστο έσοδο από τη φορολόγηση κάθε πακέτου τσιγάρων, ανεξάρτητα από την τιμή λιανικής πώλησής τους. Περιορίζουν επίσης το φορολογικό πλεονέκτημα που παρέχουν οι αναλογικοί φόροι στις μάρκες χαμηλής τιμής, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη της διάδοσης των φθηνών τσιγάρων, τα οποία υπονομεύουν τη δημόσια υγεία.
Από τον Ιανουάριο του 2011, 24 από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ισπανία και η Γαλλία, έχουν θεσπίσει ελάχιστους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Μεταξύ των χωρών σε άλλα μέρη του κόσμου που έχουν υιοθετήσει τον ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης είναι η Αργεντινή, το Ισραήλ, η Ρωσία, η Ελβετία, η Τουρκία και η Ουκρανία.
Οι διαφορετικές φορολογικές δομές μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες διαφορές στα επίπεδα τιμών των τσιγάρων στο εσωτερικό κάθε χώρας και μεταξύ διαφόρων χωρών. Σε ένα σύστημα πάγιου φόρου, για παράδειγμα, όλα τα τσιγάρα σε μια χώρα καταβάλλουν το ίδιο ποσό φόρων. Σε ένα αναλογικό σύστημα, αντίθετα, τα τσιγάρα χαμηλής τιμής καταβάλλουν λιγότερο ειδικό φόρο κατανάλωσης από ό,τι τα τσιγάρα premium (τσιγάρα καλύτερης ποιότητας και υψηλότερης τιμής), διευρύνοντας έτσι τις διαφορές μεταξύ των τιμών. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης των τσιγάρων χαμηλής τιμής, ως ποσοστό του ειδικού φόρου κατανάλωσης που καταβάλλουν τα τσιγάρα premium σε αρκετές χώρες.
Τα προϊόντα καπνού εκτός των τσιγάρων (πούρα, cigarillos, λεπτοκομμένος καπνός για στριφτά τσιγάρα, καπνός πίπας, καπνός snus, καπνός για μάσημα κ.λπ.) υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης στις περισσότερες χώρες (αλλά όχι σε όλες). Ωστόσο, οι περισσότερες χώρες φορολογούν τα άλλα προϊόντα καπνού σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, σε σύγκριση με τα βιομηχανοποιημένα τσιγάρα. Στο διάγραμμα που ακολουθεί συγκρίνεται το επίπεδο της φορολογίας στα τσιγάρα και τον λεπτοκομμένο καπνό (καπνό για στριφτά τσιγάρα) σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε.
Η άποψή της Philip Morris International
Η φορολογική πολιτική θα πρέπει να εφαρμόζεται τόσο για τη διασφάλιση των εσόδων, όσο και για την επίτευξη των στόχων δημόσιας υγείας. Όπως αναγνωρίζεται από ειδικούς σε θέματα δημόσιας υγείας, τα δημοσιονομικά μέτρα, όπως τα φορολογικά και τα τιμολογιακά μέτρα, αποτελούν βασική συνιστώσα μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για τον καπνό.
Εμείς, ωστόσο, δεν υποστηρίζουμε υπερβολικές αυξήσεις στη φορολογία, οι οποίες μπορεί να έχουν ως αρνητική επίπτωση την υπονόμευση των στόχων δημόσιας υγείας. Οι κυβερνήσεις πρέπει να επιτύχουν μια ισορροπία ώστε να διατηρούν τους φόρους σε επίπεδα που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής τους, χωρίς παράλληλα να καθιστούν τα προϊόντα καπνού απρόσιτα για τους ενήλικους καπνιστές. Η εξεύρεση αυτής της κατάλληλης ισορροπίας θα εξαρτηθεί από πολλούς τοπικούς παράγοντες.
Όπως έχει δηλώσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, “Τελικά, οι συντελεστές
ειδικού φόρου κατανάλωσης για τον καπνό πρέπει να αντιστοιχούν στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών κάθε χώρας, στους συντελεστές που ισχύουν στις γειτονικές χώρες και, πάνω από όλα, στη δυνατότητα και την προθυμία των φορολογικών αρχών να επιβάλουν τη συμμόρφωση στους σχετικούς φόρους.
Ένας βασικός παράγοντας για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το σωστό φορολογικό συντελεστή είναι ο πιθανός αντίκτυπος που θα έχουν οι φορολογικές αυξήσεις στην αύξηση του παράνομου εμπορίου. Είναι σαφές ότι το παράνομο εμπόριο εξαρτάται από ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων, μεταξύ των οποίων είναι και η υπερβολική φορολόγηση. Παρόλο που είναι δυνατό να διατηρηθούν υψηλά επίπεδα φορολογίας, χωρίς αντίστοιχα υψηλά επίπεδα λαθρεμπορίου, ο φόρος παραμένει βασικό κίνητρο και, κατά συνέπεια, σημαντικός παράγοντας για το παράνομο εμπόριο προϊόντων καπνού.
Επιπλέον, οι κυβερνήσεις πρέπει να έχουν τη δυνατότητα, την προθυμία και την ικανότητα να επιβάλλουν τους νόμους και να ελέγχουν τα σύνορά τους.
Σύμφωνα με την μέχρι σήμερα εμπειρία, η υιοθέτηση μιας πολιτικής σταδιακών, τακτικών αυξήσεων των φόρων, σε συνδυασμό με αποτελεσματικά μέτρα καταπολέμησης του παράνομου εμπορίου είναι ο βέλτιστος τρόπος με τον οποίο οι κυβερνήσεις θα επιτύχουν τους στόχους τόσο των εσόδων, όσο και της υγείας, μειώνοντας παράλληλα τον κίνδυνο για τόνωση και ενίσχυση της παράνομης αγοράς.
Οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει απλώς να εξετάσουν το βέλτιστο επίπεδο φορολόγησης - είναι ακόμα πιο σημαντικό το να υιοθετήσουν τη σωστή φορολογική δομή. Η λάθος φορολογική δομή μπορεί απλά να ενθαρρύνει τη μετατόπιση της ζήτησης σε τσιγάρα με χαμηλότερη φορολογία ή σε άλλα προϊόντα καπνού. Ως κατευθυντήρια αρχή, εμείς πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει βάση, για λόγους δημόσιας υγείας, ένα φορολογικό σύστημα να κατευθύνει τους καταναλωτές σε μάρκες χαμηλότερης τιμής, όταν είναι ευρέως διαπιστωμένο ότι δεν υπάρχει κανένα ασφαλές τσιγάρο. Για αυτό και υποστηρίζουμε γενικά τις φορολογικές δομές 'πάγιων' φόρων, τους ελάχιστους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και την εναρμόνιση των φόρων για τα βιομηχανοποιημένα τσιγάρα και τα άλλα προϊόντα καπνού που ανάβουν, όπως ο λεπτοκομμένος καπνός.
Πηγή: http://www.pmi.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου